معرفی گروهک جندالله
معروفترین رهبر این گروه، عبدالمالک ریگی، از طایفه ریگی بود که توسط جمهوری اسلامی دستگیر شد. بعد از دستگیری وی، این گروه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که محمدظاهر بلوچ را به عنوان رهبر جدید این گروه منصوب کرده‌است.[ بعد از آن عبدالرئوف ریگی در اطلاعیه‌هایی خود را سرکرده گروه معرفی کرد.
اهداف
عبدالمالک ریگی، رهبر گروه «جندالله» در مصاحبه با رادیو بلوچ، هدف اصلی خود را دفاع از حقوق ملی و مذهبی قوم بلوچ و اهل سنت در استان سیستان و بلوچستان اعلام کرده و ادعای جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه گروه جندالله قصد جدایی طلبی دارد را به شدت رد کرده‌است.
عکس‌العمل جمهوری اسلامی ایران
دولت جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با این گروه تروریست، با کمک وزارت اطلاعات اقدام به شناسایی، دستگیری و اعدام عوامل این گروه نموده‌است.
مجتبی میرعبدالهی مدیرکل روابط عمومی وزارت کشور، روز چهارشنبه ۲۹ فروردین ۱۳۸۶ در مصاحبه با خبرنگاران اعلام کرد «با همکاری وزارت اطلاعات گروهک تروریستی عبدالمالک ریگی کنترل و سرشاخه‌های اصلی این گروه نابود شده‌اند»[
موضوع حمایت خارجی
مقامات رسمی جمهوری اسلامی ایران همواره مدعی بوده‌اند که گروه جنبش مقاومت مردمی ایران توسط سرویس‌های اطلاعاتی سیا، اس‌آی‌اس، موساد، آی‌اس‌آی و فرماندهی ناتو[۱۵] حمایت می‌شود. آمریکا و بریتانیا این اتهام را رد کرده‌اند.[
خبرگزاری آسوشیتد پرس در گزارشی اعلام کرد که تاکنون اطلاعات تایید شده‌ای مبنی بر نقش آمریکا در حمایت از جندالله و کمک به آموش نیروهای آن بدست نیامده‌است. اما گزارش‌های برخی کارشناسان امور منطقه و مقامات امنیتی حکایت از آن دارد که جندالله از کمک‌های آمریکائیان و پاکستانی‌ها سود برده و همچنین به جنگجویان ضد شیعه مرتبط با عربستان هم نزدیک شده‌است. از جمله مصاحبه ژنرال اسلم بیگ، رئیس سابق ستاد ارتش پاکستان که در ابتدای دهه ۱۹۹۰ ارتش را ترک کرده با این خبرگزاری که اظهار کرده روستای مرزی مند محل ارتباط آمریکائی‌ها و جندالله بوده و کمک‌های آمریکائی‌ها از طریق دو بندر پاکستانی کوت کلمت و جیوانی وارد منطقه می‌شده‌است.
جمهوری اسلامی مدعی است که عبدالمالک ریگی در زندان، اعتراف کرده که آمریکا به او و گروه جندالله قول همکاری و حمایت داده‌است.[
در نوامبر ۲۰۱۴، روزنامه نیویورک تایمز، بر اساس اسنادی که از یک مامور سابق اف‌بی‌آی به دست آورده بود، فاش کرد که سازمان سیا، در طول مدت فعالیت گروه جندالله، با وی در ارتباط بوده‌است و از عملیات‌های تروریستی آن، پیش از وقوع نیز مطلع بوده‌است ولی در این خصوص این واکنشی نشان نمی‌داد. این ارتباط پنهانی اطلاعاتی بین جندالله و سیا، حتی پس از تروریستی اعلام کردن آن توسط آمریکا، ادامه داشت.
دستگیری رهبران گروه
- بامداد روز سه‌شنبه ۴ اسفند ۱۳۸۸، وزارت اطلاعات ایران اعلام کرد که عبدالمالک ریگی، رهبر این گروه و نیز نفر دوم گروه جنداالله در طی یک عملیات دستگیر شده‌اند.[
به گفته مصطفی محمد نجار، وزیر کشور، ریگی در خارج ایران دستگیر و به ایران آورده شده‌است.[چندی بعد عنوان شد که وی در پرواز دُبِی - قرقیزستان توسط پدافند هوایی و در جمهوری اسلامی ایران دستگیر شده‌است.[جمهوری اسلامی ایران عبدالمالک ریگی که به «محاربه و فساد فی الارض» متهم شده بود را بامداد یکشنبه ۳۰ خرداد ۱۳۸۹ اعدام کرد.
- مقامات امنیتی پاکستان اعلام کردند که در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۱۰ موفق به دستگیری عبدالرئوف ریگی جانشین فرمانده گروهک جندالله شدند.[
جای گرفتن در فهرست گروه های تروریستی آمریکا
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در روز چهارشنبه ۳ نوامبر ۲۰۱۰ (پس از دستگیری ریگی توسط ایران و این که عملاً این گروه دیگر از درون فروپاشیده شده بود)، اعلام کرد که این وزارتخانه، جندالله را به عنوان چهل و هفتمین سازمان تروریستی به لیست سیاه خود افزوده کرد. برخی کارشناسان این اقدام را حرکتی در جهت بهبود روابط ایران و آمریکا در مورد حل مساله هسته‌ای ایران عنوان کردند.[ سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این اقدام آمریکا را گامی در جهت صحیح نامید.[ در همین حال گروه جندالله اعلام کرد که به اقدام آمریکا پاسخ درخوری خواهیم داد.
اقدامات گروه جندالله
| عملیات | تاریخ عملیات | محل عملیات | نتایج عملیات | پیامدهای عملیات |
|---|---|---|---|---|
| حمله به کاروان انتقال رئیس جمهور | ۱۳۸۴/۹/۲۳ | مناطق کویری سیستان | کشته شدن محافظ و راننده خودرو احمدی‌نژاد | ؟ |
| حمله به پاسگاه مرزی گدار ناهوک سراوان | ۱۳۸۴/۱۰/۱۲ | منطقهٔ سراوان | گروگان گرفتن ۸ سرباز مرزبان و رئیس پاسگاه | آزادسازی ۸ تن از سربازان در تاریخ ۱۰ بهمن همان سال با میانجیگری بزرگان طوایف منطقه و اعلام خبر اعدام رئیس پاسگاه. اعدام احمد سریر در تاریخ ۱۳۸۵/۱۲/۲۳ در پارک لالهٔ زاهدان. |
| اسارت ۳ تبعه ترکیه | ۱۳۸۴/۱۰/۲۵ | ؟ | درخواست پرداخت ۱ میلیون دلار از جانب ایران در قبال آزادی گروگانها | ؟ |
| حادثه تاسوکی | ۱۳۸۴/۱۲/۲۵ | منطقه تاسوکی | قتل ۲۲ تن از مسافران عبوری از محور زابل به زاهدان. آتش زدن ۶ خودروی متعلق به مسافران. اسارت عده‌ای نامعلوم از مسافران عبوری. زخمی شدن فرماندار زاهدان در این حمله. | اسماعیل احمدی مقدم و مصطفی پورمحمدی آمریکا را مشوق جنبش مقاومت مردمی ایران برای این عملیات نامیدند و این عملیات را به سفارش نیروهای اطلاعاتی آمریکا دانستند. جنبش مقاومت مردمی ایران در تاریخ ۱۳۸۵/۱/۲ با انتشار فیلمی عنوان کرد که در صورت آزاد نکردن ۵ عضو این گروه از جانب نیروهای انتظامی ایران گروکان‌های واقعه تاسوکی را خواهد کشت. اکبر اعلم، عضو کمیسیون امنیت ملّی مجلس در فروردین ۱۳۸۶ استاندار و برخی نیروهای انتظامی سیستان را به کوتاهی در جلوگیری از این واقعه متهم کرد. عبدالحمید ریگی و ۱۵ عضو دیگر جنبش مقاومت مردمی ایران توسط نیروهای امنیتی پاکستان دستگیر و در ۱۳۸۷/۳/۲۵ به ایران تحویل داده شدند. |
| حملات پراکنده به غیرنظامیان | ۱۳۸۵/۱/۱۸ تا امروز | استان سیستان و بلوچستان | ترور و اسارت مردم غیرنظامی و گاه گاه اعدام آنها | گزارش حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان، در جلسه علنی مجلس در تاریخ ۱۳۸۵/۱/۲۰ از حملات دو روز قبل جنبش مقاومت مردمی ایران به مردم عادی. ایجاد قرارگاه بعثت در منطقه مرزی با پاکستان. اعدام یکی از گروگان‌های غیرنظامی در ۱۷ اردیبهشت همان سال. برپایی مانور اقتدار در تاریخ ۱۳۸۵/۲/۲۸ برای سرکوب گروهک جنبش مقاومت مردمی ایران با مشارکت کلیه نیروهای نظامی ایران. آزادی ۴ گروگان و هلاکت ۱۴ عضو جنبش مقاومت مردمی ایران در ۶ خرداد همان سال. برپایی رزمایش ضربت ذوالفقار توسط نیروی زمینی ارتش در ۲۸ مرداد همان سال. |
| حمله به ماموران نیروی انتظامی | ۱۳۸۵/۱۱/۱۲ | تقاطع بلوارهای بزرگمهر و معلم شهر زاهدان | قتل ۴ مامور پلیس و یک شهروند | اعدام دو تن از اعضای جنبش مقاومت مردمی ایران دخیل در این حمله |
| حمله به اتوبوس حامل نیروهای سپاه پاسداران با خودروی حامل مواد منفجره | ۱۳۸۵/۱۱/۲۵ | بلوار ثارالله شهر زاهدان | کشته شدن ۱۳ نفر و زخمی شده ۳۰ تن دیگر از اعضای سپاه و مردم عادی | محکومیت این حمله از جانب سازمان ملل متحد. جنبش مقاومت مردمی ایران این حمله را عملی تلافی جویانه در قبال اعدام اعضایش نامید. نصرالله شنبه‌زهی در ۳۰ بهمن همان سال به جرم دخالت در بمبگذاری در محل انفجار اعدام شد. فردی به نام سعید. ق به جرم مشارکت در ۱۳۸۶/۳/۱۳ در همان محل اعدام شد. |
| انفجار بمب صوتی | ۱۳۸۵/۱۱/۲۷ | بلوار جمهوری شهر زاهدان | بدون تلفات | ؟ |
| حمله به پاسگاه مرزی نگور | ۱۳۸۵/۱۲/۸ | منطقه نگور | قتل ۲ مامور مرزبانی و اسارت ۴ نفر دیگر و انتقال آنها به پاکستان | ؟ |
| شبیخون اعضای جنبش مقاومت مردمی ایران به جمعی از پاسداران | ۱۳۸۶/۴/۲۸ | روستای دومک-منطقه کورین | ۱۱ مامور سپاه پاسداران کشته و ۹ تن دیگر زخمی شدند | ؟ |
| حمله به خودروهای عبوری | ۱۳۸۶/۵/۲۸ | جاده چابهار به ایرانشهر | گروگانگیری ۲۱ غیرنظامی و انتقال آنها به پاکستان | در پی همکاری دیپلماتیک ایران و پاکستان ظرف ۱۲ ساعت نیروهای نظامی پاکستان به محل انتقال گروگانها یورش برده و با به هلاکت رساندن سرکرده و جمعی از اعضای جنبش مقاومت مردمی ایران در آن حمله گروگانها را آزاد کردند. |
| ترور مهدی توکّلی(روحانی شیعه) | ۱۳۸۶/۷/۱۰ | روستای افتخارآباد شهرستان خاش | قتل وی توسط دو راکب یک موتور | ؟ |
| درگیری مسلحانه در مدرسهٔ علمیه | ۱۳۸۶/۹/۲۲ | روستای چاه‌جمال شهرستان ایرانشهر | ؟ | ۶ تن از روحانیون و طلّاب سنی مذهب که متهم شدند با جنبش مقاومت مردمی ایران همکاری کردند محاکمه شدند. اما خود این مساله را رد کردند. |
| حمله به پاسگاه مرزی | ۱۳۸۷/۳/۲۳ | منطقه سراوان | گروگانگیری ۱۶ مامور مرزبانی و انتقال آنها به پاکستان | اعدام ۱۵ نفر و آزادی یک تن از آنها. |
| ترور ابراهیم کریمی(معاون دادگستری سراوان) | ۱۳۸۷/۳/۲۷ | ؟ | قتل وی | ۳ عضو جنبش مقاومت مردمی ایران دستگیر شدند. علیرضا براهویی در زاهدان اعدام شد. |
| فضل‌الله شهبازی(دادستان عمومی و انقلاب خاش) | ۱۳۸۷/۷/۶ | شهرستان خاش | ترور ناموفق بود و وی زخمی شد | ؟ |
| حمله انتحاری به صبحگاه مشترک نیروی انتظامی | ۱۳۸۷/۱۰/۹ | شهرستان سراوان | عبدالغفور ریگی (برادر کوچک عبدالمالک) با انفجار بمب همراه خود ۴ نفر از پرسنل نیروی انتظامی را کشته و ۱۲ نفر دیگر نیز مجروح کرد. | محمود احمدی‌نژاد در سفری غیر منتظره برای بررسی بیشتر به زاهدان رفت. |
| شبیخون به وانت تدارکات نیروهای نظامی | ۱۳۸۷/۱۱/۶ | ؟ | کشتن مامورین راکب وانت و بازگشت به درون پاکستان | ؟ |
| انفجار بمب صوتی | ۱۳۸۷/۱۱/۳۰ | مسجد الغدیر زاهدان | خسارات اندکی به ساختمان مسجد | ؟ |
| حمله انتحاری به مسجد شیعیان | ۱۳۸۷/۳/۷ | مسجد علی‌بن‌ابیطالب شهر زاهدان | کشته شدن ۲۵ نمازگزار و زخمی شدن ۱۲۰ تن دیگر | آیت‌الله خامنه‌ای آمریکا را در این بمبگذاری دخیل دانست. علی لاریجانی در ۱۱ خرداد همان سال مسئولیت انفجار را از اهل سنت دور دانسته و به آمریکا نسبت داد. سه نفر در ارتباط با بمبگذاری، پیش از خاکسپاری قربانیان به اتهام افساد فی الارض در تاریخ ۱۳۸۸/۳/۹ اعدام شدند. ۲ تن اعضای دستگیر شده در این رابطه در ۱۶ خرداد همان سال اعدام شدند. |
| حمله به ستاد انتخاباتی محمود احمدی‌نژاد | ۱۳۸۸/۳/۸ | زاهدان | مجروحیت ۳ نفر از اعضای ستاد | ؟ |
| حمله انتحاری به نمایشگاه صنایع دستی | ۱۳۸۸/۷/۲۶ | شهر سرباز | کشته‌شدن ۴۱ نفر و زخمی‌شدن ۱۵۰ نفر دیگر | محمود احمدی‌نژاد پاکستان را به کوتاهی در دستگیری اعضای جنبش مقاومت مردمی ایران بعد از این عملیات متهم کرد. سپاه پاسداران از کشور پاکستان درخواست مجوزی مبنی بر انجام عملیات نظامی داخل خاک پاکستان را علیه مواضع جنبش مقاومت مردمی ایران خواستار شد. مصفی محمد نجّار، وزیر کشور، برای انجام مذاکراتی در جهت دستگیری اعضای جنبش مقاومت مردمی ایران توسط نیروهای پاکستانی به این کشور سفر کرد. |
| ۲ حمله انتحاری به مسجد جامع زاهدان | ۱۳۸۹/۴/۲۴ | شهر زاهدان | کشته‌شدن ۲۷ نفر و زخمی شدن ۱۶۹ نفر دیگر | این بمب گذاری در روز تولد امام سوم شیعیان حسین بن علی و روز پاسدار صورت گرفت . اولین انفجار در حالی صورت گرفت که مردم در حال خواندن دعای کمیل بودند و در جلوی درب ورودی مسجد صورت گرفت و انفجار بعدی زمانی که مردم برای کمک رسانی به تلفات انفجار اول آمده بودند صورت گرفت . در انفجار اول تعدادی از مأمورین سپاه پاسداران که برای بازرسی در درب مسجد ایستاده بودند کشته شدند . این حملات انتحاری را دو عضو نوجوان این گروه با نام‌های محمد ریگی و عبدالباسط ریگی انجام دادند. |
| بمبگذاری در مراسم تاسوعا در چابهار | ۱۳۸۹/٩/۲۴ | چابهار | کشته‌شدن٣٩ نفر | در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۸۹، یازده هوادار گروه جندالله در زندان زاهدان اعدام شدند |
